Web scraping là gì: hướng dẫn đơn giản cho người mới

Bạn có bao giờ thắc mắc vì sao Shopee luôn hiển thị mức giá rẻ nhất, hay vì sao Traveloka có thể đưa ra hàng trăm giá vé máy bay chỉ trong vài giây? Câu trả lời nằm ở một thứ gọi là web scraping.

Web scraping là quá trình thu thập thông tin từ các website ở quy mô lớn. Thay vì phải copy và paste dữ liệu thủ công, bạn dùng các công cụ gọi là web scraper để tự động lấy giá cả, đánh giá, email hay bất kỳ nội dung nào trên mạng.

Nó xuất hiện khắp nơi — từ các sàn thương mại điện tử, nền tảng du lịch, công ty tuyển dụng, đến nhà phân tích tài chính và giới nghiên cứu. Nhưng có một điểm cần lưu ý: web scraping có thể là “siêu năng lực” trong kinh doanh, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nếu bạn không biết cách làm đúng.

Nếu scrape mà không có biện pháp bảo vệ, bạn sẽ dễ gặp phải:

• Chặn IP (không thể truy cập website cần thiết)

• CAPTCHA (bị làm phiền liên tục)

• Rủi ro pháp lý (thu thập dữ liệu mà bạn không nên lấy)

Vậy, web scraping thực chất là gì, nó hoạt động ra sao, và làm thế nào để scrape mà không bị chặn? Hãy cùng phân tích chi tiết.

Web scraping là gì?

Web scraping là cách bạn dùng phần mềm để tự động thu thập dữ liệu từ website ở quy mô lớn. Thay vì ngồi copy–paste giá sản phẩm hay bài tuyển dụng, một “web scraper” sẽ làm thay bạn trong vài phút và lưu gọn vào file CSV/Excel.

Ví dụ gần gũi: Bạn muốn theo dõi giá một đôi sneaker trên 10 website (Shopee, Lazada, Tiki, website cửa hàng…). Scraper sẽ ghé từng trang, lấy giá và gửi cho bạn một file CSV vào mỗi sáng.
Vì sao đáng quan tâm ở Việt Nam? Thương mại điện tử Việt Nam năm 2024 ước vượt 24 tỷ USD và dự kiến đạt 44 tỷ USD vào 2027 (CAGR ~23%). Càng nhiều sản phẩm dữ liệu, nhu cầu tự động hoá thu thập càng cao. 

Web scraper là gì?

Web scraper là phần mềm hoặc script thực thi quá trình scraping – nói nôm na là “con ong thợ”.

Nó làm gì:

• Gửi yêu cầu tự động đến website

• Thu thập và sắp xếp dữ liệu

• Xuất ra định dạng dễ đọc (CSV/JSON/Excel hoặc đưa thẳng vào database)

Các kiểu scraper phổ biến:

• HTML parser: Đọc trực tiếp mã nguồn HTML (ví dụ: BeautifulSoup).

• DOM parser: Tương tác theo cấu trúc phần tử trên trang.

• Tiện ích trình duyệt: Add-on trong Chrome/Firefox, dễ cho người mới.

• Headless browser: Mô phỏng trình duyệt đầy đủ nhưng không hiện giao diện — mạnh và linh hoạt.

Web scraping hoạt động thế nào?

Quy trình thường gồm các bước:

1. Gửi HTTP request đến trang đích

2. Nhận HTML – trả về mã nguồn trang

3. Phân tích HTML/DOM – dựa vào thẻ, class, thuộc tính

4. Trích xuất dữ liệu cần thiết – giá, đánh giá, email…

5. Lưu kết quả – CSV, JSON, Excel hoặc database

6. Đi qua phân trang – tự bấm “trang sau” để lấy hết dữ liệu

7. Vượt cơ chế chống bot – CAPTCHA, chặn IP, fingerprinting trình duyệt

8. Tự động hoá lịch chạy – hàng ngày, hàng giờ, thậm chí theo thời gian thực

Hình dung dễ hiểu: như một thủ thư siêu nhanh. Bạn bảo “tìm đúng những dòng có giá sản phẩm và tên shop”, scraper sẽ lướt qua cả “thư viện web” và chỉ ghi lại đúng phần bạn cần.

Web scraping dùng làm gì?

Tác dụng lớn nhất của scraping nằm ở ứng dụng thực tế:

• So sánh giá: Shop online theo dõi giá đối thủ để điều chỉnh kịp thời

• Tạo danh sách khách hàng tiềm năng: Lấy dữ liệu từ danh bạ, diễn đàn, sự kiện…

• Nghiên cứu thị trường: Phân tích sentiment từ đánh giá sản phẩm

• Tổng hợp nội dung: Thu gom tin/bài từ nhiều nguồn cho một cổng thông tin

• Theo dõi tuyển dụng: Quét job board để nắm nhu cầu theo thời gian

• Phân tích tài chính: Thu thập dữ liệu cổ phiếu, crypto, on-chain

• Dữ liệu huấn luyện AI: Tạo tập dữ liệu cho mô hình học máy

Tóm lại: nếu dữ liệu “ở trên mạng”, scraping giúp biến nó thành dữ liệu dùng được.

Các phương pháp scraping

• Thủ công: copy–paste (đơn giản nhưng tốn sức)

• Tự động bằng thư viện: Python BeautifulSoup/Scrapy/Playwright/Puppeteer…

• Qua API: Dùng API chính thức khi có (ổn định và ít rủi ro nhất)

• Headless browser: Mô phỏng hành vi người dùng thật (mạnh nhưng cần kỹ thuật)

Lưu ý: Headless rất mạnh, nhưng nếu không bảo vệ tốt sẽ dễ bị phát hiện qua fingerprinting, CAPTCHA hay chặn IP.

Rủi ro & cách tránh bị chặn (phần quan trọng)

Thế giới web ngày càng “gắt”: lưu lượng tự động (bot + crawler) đã vượt 50% tổng lưu lượng web; riêng bad bots chiếm khoảng 37% (2024–2025). Không ít trang web chặn gắt và dùng nhiều lớp chống bot.

CAPTCHA phổ biến đến mức nào? Trên top 1M website, reCAPTCHA chiếm ~83% trong nhóm CAPTCHA; dữ liệu cập nhật giữa 2025.

Cách đi cho an toàn và bền:

• Ưu tiên API nếu website cung cấp

• Dùng proxy residential hoặc mobile để xoay IP tự nhiên theo vùng

• Dùng antidetect browser (ví dụ Multilogin) để tạo hồ sơ trình duyệt mỗi tài khoản một fingerprint giống người thật

• Random hoá hành vi: thời gian, tần suất, thứ tự thao tác

• Tôn trọng pháp lý & ToS: kiểm tra robots.txt, điều khoản, dữ liệu cá nhân

• Ghi log & giới hạn tốc độ: tránh “dội” quá nhanh vào một website

Vì sao cần kỹ như vậy? Do hệ thống chống bot ngày càng phổ biến và tinh vi (Cloudflare/Akamai, CAPTCHA, fingerprinting). Bạn càng “giống người thật”, tỷ lệ bị chặn càng thấp.

Ví dụ đời thực (dễ áp dụng ở Việt Nam)

• Theo dõi giá sneaker: Mỗi sáng nhận CSV chứa giá từ 10 website (site chính hãng + sàn TMĐT).

• Tổng hợp vé bay/khách sạn: Thu giá từ Traveloka/VNTrip/Vietjet/Bamboo theo chặng mình quan tâm, xuất Excel để so nhanh.

• Bản đồ việc làm: Quét các job board theo từ khoá (“Data Analyst Hà Nội”), gom lại một bảng duy nhất.

• So sánh nhà đất: Thu tin từ Batdongsan/Chotot theo phường/xã, làm bảng giá/m² theo thời gian.

Con số nhanh (để bạn hình dung quy mô)

• >50% lưu lượng web là tự động (bot + crawler). Bad bots ~37% (2024→2025). 

• reCAPTCHA ~83% thị phần CAPTCHA trên top 1M site (08/2025).

• TMĐT Việt Nam: ~24 tỷ USD (2024), dự báo 44 tỷ USD (2027), CAGR ~23%. 

• Thị trường web scraping toàn cầu dự báo tăng trưởng hai chữ số (tuỳ nguồn, dao động lớn). 

Checklist “bắt đầu trong 1 ngày”

1. Chọn mục tiêu (giá sản phẩm, bài tuyển dụng, tin nhà đất…)

2. Kiểm tra ToS & robots.txt

3. Thử API chính thức (nếu có) → nếu không, dùng Playwright/Puppeteer

4. Thiết lập proxy residential/mobile + antidetect browser cho từng hồ sơ

5. Viết script trích xuất → chuẩn hoá → lưu CSV/DB

6. Lên lịch chạy hằng ngày và giới hạn tốc độ

7. Gắn cảnh báo (khi layout đổi, khi bị CAPTCHA nhiều, khi IP bị chặn)

Lời khuyên cuối

• Bắt đầu nhỏ, một nguồn dữ liệu trước.

• Ưu tiên chất lượng dữ liệu thay vì cố lấy “cho thật nhiều”.

• Ghi log đầy đủ để debug khi website thay đổi.

• Khi scale lớn, hãy đầu tư antidetect + proxy tốt để giảm tỷ lệ chặn lâu dài.

Web Scraping vs. Web Crawling

Nhiều bạn hay nhầm giữa hai khái niệm này: “web scraping” và “web crawling” có gì khác nhau?”

Thực tế, chúng liên quan nhưng không giống hệt nhau. Hãy tưởng tượng bạn đi dạo trong một thành phố:

• Web crawling giống như việc bạn đi khắp các con phố, ngõ ngách để khám phá toàn cảnh. Bot sẽ lần theo các đường link, quét website và lập chỉ mục nội dung (giống như Google làm khi index web).

• Web scraping thì khác — nó tập trung vào việc lấy những gì bạn cần, ví dụ giá sản phẩm, email liên hệ, mô tả hàng hoá. Giống như bạn đi dạo phố và chỉ nhặt những “món quà lưu niệm” mà bạn quan tâm.

Is Web Scraping Legal?

Đây là câu hỏi gây tranh cãi nhiều nhất: “Scraping có hợp pháp không?”

Câu trả lời: Còn tuỳ.

• Được phép: Dữ liệu công khai, ví dụ cơ sở dữ liệu chính phủ, bảng giá chứng khoán.

• Vùng xám: Dữ liệu nằm trên website cấm scraping trong Terms of Service.

• Không được phép: Dữ liệu cá nhân (email, số điện thoại) mà chưa có sự đồng ý — vi phạm GDPR hoặc CCPA.

Nói ngắn gọn: scraping tự thân không bất hợp pháp — vấn đề là bạn scrape cái gì và scrape thế nào.

Multilogin cho Web Scraping quy mô lớn

Đây là lúc Multilogin phát huy tác dụng.

Khác với VPN hay proxy đơn thuần, Multilogin tạo ra các dấu vân tay trình duyệt độc nhất, trông như người dùng thật chứ không phải bot. Điều này giúp bạn scale scraping mà vẫn an toàn, tránh bị chặn.

Vì sao Multilogin lý tưởng cho scraping:

• Antidetect technology – Tạo fingerprint không thể phát hiện.

• Proxy residential tích hợp – Có sẵn trong mọi gói, không cần mua thêm.

• Sẵn sàng cho automation – Tương thích với Puppeteer, Selenium, Playwright.

• Cách ly hồ sơ – Mỗi project/account chạy trong container riêng biệt.

• Quản lý cookie – Có sẵn cookie pre-farmed để “làm ấm” trước khi scrape.

• Mô phỏng thiết bị di động – Chạy profile Android cho các trang ưu tiên mobile.

Điểm cộng: Multilogin không chỉ hỗ trợ scraping, mà còn là trình duyệt proxy all-in-one. Bạn không cần xài nhiều tool rời rạc nữa.

VPN vs Proxy vs Multilogin trong Scraping

Kết luận: VPN và proxy giúp đổi IP, nhưng Multilogin mới là giải pháp duy nhất giữ cho hoạt động scraping ẩn danh bền vững.